Mademoiselle Else

'Fraülein Else' werd geschreven door de Oostenrijkse auteur Arthur Schnitzler (1862 - 1931). Het hoofdpersonage is een negentienjarige jongedame uit de gegoede Weense burgerij, die met haar tante op vakantie is in een kuuroord in San Martino di Castrozza in de Noord-Italiaanse Alpen. Ze slijt er haar dagen in een onbekommerde en ietwat ongeduldig lusteloze sfeer, tot ze een telegram van haar moeder ontvangt waarin ze te lezen krijgt dat haar vader, een advokaat, in geldnood zit. Aangezien de moeder op de hoogte is van de aanwezigheid van de heer Von Dorsday, een welgestelde kunsthandelaar die de vader al eerder van de financiële ondergang heeft gered, vraagt zij aan Else om deze heer te benaderen en hem vriendelijk doch met aandrang te vragen haar vader opnieuw uit de nood te helpen. Von Dorsday stemt hiermee in, op voorwaarde dat hij Else naakt mag zien. 
 
Deze korte novelle uit 1924 is geschreven als een monologue intérieur, een ononderbroken stroom van ideeën, gevoelens, observaties en herinneringen. We ondervinden de grilligheid van Else aan den lijve, we denken met haar mee en zien vanuit haar standpunt hoe ze met de mensen die ze tegenkomt, omgaat en hoe ze de gebeurtenissen die haar overkomen, beleeft. Als belangrijke vertegenwoordiger van het psychoanalytisch denken – hij was een persoonlijke vriend van Sigmund Freud – tracht Schnitzler in zijn werk steeds de innerlijke wereld van zijn personages op een zo nauwkeurig mogelijke manier naar buiten te brengen. In 'Fraülein Else' maakt hij dan ook dankbaar gebruik van deze stream of consciousness-techniek om zijn doel te bereiken. Hij slaagt erin om op een fijnzinnige en elegante manier een Else op te voeren die frivool en zinnelijk is, eigengereid, verwend, wispelturig en egocentrisch, maar die ook een intellectueel en emotioneel vereenzaamd meisje is dat helemaal alleen haar sexualiteit moet ontdekken en zonder veel hulp van buitenaf haar plaats moet definiëren in een wereld van verstikkende sociale omgangsvormen en morele bekrompenheid.