archief
T: Ik ben bang van niet.
L: Hoe weet je dat?
T: Ik leef nog.
(Gerardjan Rijnders, Pick-Up , 1986)
De Nederlandse theatermaker Gerardjan Rijnders is zonder twijfel één van de belangrijkste hedendaagse theaterauteurs in de Lage Landen.
Sara De Roo en Guy Dermul speelden in 1995 voor het eerst een oudere tekst uit zijn oeuvre: Pick-Up (1986). Naar aanleiding van deze productie schreef Rijnders speciaal voor hen het vervolg Kanker , dat ze samen met Pick-Up opvoerden in 1996. Hun gedeelde fascinatie voor de hedendaagse, verbrokkelde schriftuur van Rijnders bleef bestaan en leidde in 2003 tot de creatie van een derde tekst, ook speciaal voor hen geschreven.
In 'zien en zien' , delen de toneelspelers de scène met - afwisselend - een altviolist (Paul De Clerck), een pianist (Alain Franco), een saxofonist (Eric Morel) en een gitarist (John Parish). 'voir et voir' , de Franstalige versie van 'zien en zien' , ging in het najaar 2005 première tijdens het Festival d'Automne in Parijs.
De kale tekst van Rijnders, de uitstekende acteursprestaties, de sprekende aanwezigheid van de muzikant: alles is op een zodanig intelligente en heldere manier op elkaar afgestemd, dat je als toeschouwer moeiteloos in de hoofden van de personages verdwijnt. Om, door hun hoofden, in je eigen hersenspinsels binnen te kijken.
De echo van een grote pijn , De Standaard, Elke Van Campenhout, 18/12/03
Qua thema en sfeer herinnert dit stuk aan La Musica II van Marguerite Duras. Hoe verder 'zien en zien' evolueert, hoe meer blijkt dat de personages juist in hun zwijgen spreken en hun spreken een stilzwijgen legt over hun verdriet. "De taal wordt gek van ons", omschrijft hij hun onvermogen tot communicatie treffend. "Is dit een gesprek of dna?", bijt zij terug. De helix is Gerardjan Rijnders' open/gesloten schriftuur vol woordspelletjes, onafgemaakte zinnen, vragende blikken: "Weet je nog...?" Het publiek wordt buiten hun wereld gehouden en vult zelf aan met wat was en zou kunnen zijn. 'Zien en zien' ontbloot de semiotiek van stukgelopen relaties. Stikt de voorstelling soms in het ijle, tevens dwingt ze de verbeelding van het publiek om naar lucht te happen.
Spreken is zwijgen , De Morgen, Liv Laveyne, 18/12/03
De voorstelling van 'zien en zien' is bijna abstract. De enige actie komt van de taal en de muziek. Een man en een vrouw die elkaar proberen te bereiken: vechtend met ingesleten patronen die wortelen in een lang en ver verleden. De pijn die ze delen komt beetje bij beetje aan het licht en tenslotte kunnen we het raden. Samen hebben ze een ondraaglijk verlies geleden.
De muzikant vult dat aan: zijn sax jammert het uit. Per avond worden de acteurs die trouwens indrukwekkend mooi spelen, begeleid door een andere muzikant. Met elkaar zorgen zij voor een subtiel theatraal kleinood waarin de onmacht in een liefdesrelatie te bereiken suggestief wordt verbeeld.
Subtiel theatraal kleinood van onmacht , de Volkskrant, Marian Buijs, 20/01/04
Elke avond een evenwichtsoefening
De Tijd 12/12/03
Het gaat voor mij over spelen, niet over zijn
Etcetera 04/04
De advocaat in de acteur
Knack 04/02/04
RECENSIES
De echo van een grote pijn
De Standaard 18/12/03
Spreken is zwijgen
De Morgen 18/12/03
Subtiel theatraal kleinood van onmacht
de Volkskrant 20/01/04
Als woorden te veel gaan betekenen
NRC Handelsblad 22/01/04
RADIO
'zien en zien' (tekst)
Radio 1 15/12/03, recensie
van en met Sara De Roo en Guy Dermul
met live muziek van afwisselend
Paul De Clerck, Alain Franco, Eric Morel of John Parish
decor en licht Thomas Walgrave
kostuums An D'Huys
vertaling naar het Frans Anne Vanderschueren
productie tg STAN en Dito'Dito (KVS)
coproducenten Franstalige versie Théâtre de la Bastille en Festival d'Automne (Parijs)
première 12 december 2003, Kaaitheater, Brussel
première Franstalige versie 24 november 2005, Théâtre de la Bastille/Festival d'Automne, Parijs